Hoe leren we van werken in de coronacrisis?
De coronacrisis leert ons een heleboel. We worden gedwongen om op een andere manier samen te werken, protocollen worden aangepast, het management pakt een andere rol, verantwoordelijkheden verschuiven en patiënten of cliënten hebben een andere zorgvraag of vertonen soms ook ander gedrag. Opeens lijkt mogelijk te worden wat voorheen ingewikkeld was. Wat zou het fijn zijn als we deze lessen kunnen vasthouden en daarmee een ‘nieuw normaal’ creëren. Maar hoe doen we dat?
Hoe gaat een lerende organisatie om met nieuwe ervaringen?
Een lerende organisatie kenmerkt zich onder meer doordat alle medewerkers gemotiveerd zijn om kennis op te doen en dit met elkaar uit te wisselen. We leren en onthouden beter als we samen leren, als we leren vanuit onze kwaliteiten en in een veilige werkomgeving. In de zorg zien we nu ook dat medewerkers leren van en met elkaar, dat zij nieuwe samenwerkingen creëren en dat ze ruimte krijgen om te experimenteren.
Hierbij is het van belang dat we expliciet maken wat we leren van het werken in deze tijden. Dit is nodig om op de kennis voort te kunnen bouwen en om de geleerde lessen voor iedereen toegankelijk te kunnen maken.
Naast het samen leren en het expliciet maken van kennis, spelen juist in deze tijd emoties een belangrijke rol. De emoties die de coronacrisis teweeg brengt, hebben een impact op het leren. Deze impact kan positief zijn: emoties helpen ons brein namelijk om te onthouden. De neurotransmitters die vrijkomen, zorgen ervoor dat signalen sneller worden doorgegeven en meer impact hebben. Aan de andere kant kunnen emoties ook in de weg zitten bij leren: hebben we iets vervelends meegemaakt, dan leren we juist niet. De sleutel is om de emoties te verwerken, zodat deze niet tegenwerken en juist helpen in het leren.
Leren met de Replay methodiek
Nu we dit weten, is de logische vervolgvraag al snel: hoe doen we dat dan? Hoe leren we samen, maken we het leren expliciet en toegankelijk voor anderen én verwerken we emoties? De Replay-methodiek is hier heel geschikt voor. Deze methode komt voort uit het Safety-II gedachtegoed, waarin leren van alle mogelijke resultaten in de dagelijkse praktijk van de zorg centraal staat. Van dagelijkse, routinematige prestaties tot successen én tot bijna-incidenten en calamiteiten. Replay is heel actueel, omdat het de focus o.a. legt op de veerkracht en het aanpassingsvermogen van mensen: onze capaciteiten om ons aan te passen bij problemen en deze te voorkomen onder invloed van druk of stress. En zeker op dat gebied wordt tijdens deze coronacrisis veel van zorgmedewerkers gevraagd.
De Replay methode wordt gebruikt om in groepsverband een proces te evalueren. Hiervoor kies je bijvoorbeeld een casus uit van iets waar je als team erg trots op bent. Samen met elkaar bespreek je vervolgens wat jullie van dit proces kunnen leren. Het mooie aan deze methodiek is dat er niet alleen aandacht is voor de wijze waarop het proces verlopen is, maar juist ook voor de onderstroom, emoties en groepsdynamiek. Hierdoor is er binnen deze methodiek ruimte om samen en expliciet te leren én emoties bespreekbaar te maken en te verwerken. Het maakt het mogelijk om als individu, team of organisatie concreet te maken wat we vast willen blijven houden, of waar we afscheid van willen nemen in een “nieuw gewoon”.
Meer weten?
Wil je meer weten over het gezamenlijk bouwen aan de lerende organisatie of zoek je praktische toepassingen voor het bestendigen van het geleerde middels de Replay-methodiek? Neem dan contact op met Myriam Martens.